zaterdag 25 april 2015

Normen en Waarden

In 2002 was er opeens van alles te doen in de politiek over Normen en Waarden.
Dat kwam bij de LPF vandaan, maar werd druk besproken in kabinet balkenende.

Er werd over gesproken of het absoluten waren, iets wat je kon hebben of niet.
Ook alsof het een pakketje was, normen en waarden, synoniemen of het een volgt uit het ander..
En niemand vond dat raar.
Er was veel discussie, maar weinig over het feit dat dit onzin was.

Normen en waarden heb je inderdaad of in een groep of persoonlijk.
En daar stopt het direct. Je kunt geen twee mensen hebben met dezelfde normen en waarden.
Oh, dat zeggen we wel. Tuurlijk. Maar zodra je door gaat vragen is het maar al te makkelijk aan te tonen dat het een oversimplificatie is.
Een vorm van "wij en zij" denken.

Goed, laten we eens kijken.. wat zijn normen en waarden eigenlijk echt?

Normen zijn concrete richtlijnen voor het handelen.

Waarden zijn idealen en motieven die als nastrevenswaardig worden beschouwd.

Beiden in een sociale context, dus hoe hoor je je te gedragen jegens een ander?

Vrijwel niemand heeft in zijn hoofd een duidelijk regelboek van hoe te handelen in iedere situatie, behalve dan voor een vrij kleine subset aan situaties die ze vrij vaak tegenkomen.
Heb je het wel, echt voor iedere situatie die je je kan voorstellen,
dan lijdt je waarschijnlijk aan een geestesziekte.

Waarden zijn vage begrippen waarbij het onduidelijk is of het een waarde van jezelf is, van een groep, iets wat je in iemand bewonderd of wat je zelf graag zou willen, maar wat in praktijk onhaalbaar is.

Voorbeeld van zo'n typisch Oud-Hollandse waarde, die in vrijwel iedere cultuur en groep ergens als een standaard geldt, echt iets van ons, dus:
"Wat gij niet wilt dat u geschied, doe dat ook een ander niet.."

Klinkt redelijk. Uiterst redelijk. Maar denk daar eens ECHT over na als NORM.
Als richtlijn van handelen.
Dan zou een zelfmoordenaar opeens een moord mogen plegen. Als de piloot die laatst een vliegtuig liet neerstorten en daarbij alle passagiers vermoordde inderdaad zelfmoord wilde plegen, was dat dus geoorloofd.

Zo zie je maar hoe moeilijk het is om een waarde in een norm te vertalen.
Dit is een voorbeeld van de illusie van kennis.

En dan zou volgens de politieke discussie van toen iedereen die bij 'ons' hoort
dezelfde waarden EN dezelfde normen hebben?
En de rest moeten we aanpakken?
Dream on..

Wat was dit dan wel?
Politiek. Politiek is een populariteitswedstrijd en degene die het subtielst haat kan uitdrukken wint.
De LPF heeft daar een parchtige historie in.
De truuk is een mooi evenwicht te vinden tussen onduidelijke termen en duidelijk haatzaaien.
Want tja, mensen zijn nu eenmaal onverdraagzaam, dus als je willekeurig welke partij afkeurt, heb je altijd wel medestanders.
En het vooruitzicht, dat al die vervelende mensen nu eindelijk eens worden aangepakt? Hup.. Stemmen.

Is een waarde überhaupt in een norm te vertalen?
Helaas. Ik vrees het ergste. Probeer het maar niet. Daar komen maar ismen van.
Zoals die andere filosoof Groucho Marx al zei:
"Those are my principles, and if you don't like them... well, I have others."

Dat is het speelveld waarin waarden bestaan. Daar kunnen we het altijd over eens worden.
Normen, da's andere koek.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten