Cognitieve Dissonantie

Aan mijn deur, zoals aan iedere deur, komt een Jehova's getuige. Zij komt mij redden, hetgeen ik een loffelijk, zij het onnodig streven vind. Tijdens onze discussies loop ik steevast tegen hetzelfde punt aan. Het is voor haar onmogelijk te twijfelen aan iets, waarvan ze denkt dat het waar is.
Verder is ze heel redelijk, vriendelijk en aardig, maar daar zit iets vreemds.
Op uitnodiging van 'mijn' Jehova's getuige keek ik naar een site, die zij www.verborgenwetenschap.nl noemde. Ik kan deze site niet vinden, wel verzwegen wetenschap en op grond van haar beschrijving van de inhoud, lijkt me deze de bedoelde site.
Ik zou normaal niet lang met zo'n site bezig zijn, maar om de volgende keer wellicht meer stof te hebben voor een discussie op gelijke voet, wil ik er best even naar kijken.

Over evolutie:
http://www.verzwegenwetenschap.nl/h1.html

Dit is een goed voorbeeld van retoriek, zoals we deze ook uitgebreid in de wachttorens vinden, die ik iedere keer krijg. Op zich zijn het prachtige onderwerpen en voor mij goed studiemateriaal om te zien welke denkbeelden er kennelijk leven.
Als je dit leest en je bent niet heel erg thuis in het onderwerp, denk je.. Potdorie. Het klopt!
Toch zitten er (wellicht subtiele) dingen in, die de schrijver (bewust of onbewust) verkeerd interpreteert of gewoon fout heeft, deze worden verhuld met truukjes die regelrecht komen uit dezelfde retoriek en volksmennerij, waardoor vele Griekse en Romeinse filosofen toch maar af wilden zien van democratie en zo afgaven op de politiek (hetgeen Socrates zelfs het leven koste).

Het is een goeie oefening, zoiets eens uit te pluizen en het lijkt dat bij creationisten de retoriek weer hoogtij viert (maar misschien lees ik teveel wachttorens).
Op uitnodiging van de Jehova's getuige, die langs mijn deur komt, neem ik mij voor dit even punt voor punt af te lopen en de logische fouten aan te wijzen.

De eerste alinea over de tijd waarin Darwin werkte, zijn ontdekking enz.. klopt bij mijn beste weten, ook zie ik geen logische fouten. Ook zijn er geen boude beweringen. Het begin stemt hoopvol.
Maar dan komt dit:

En die opgaande, steeds beter wordende ontwikkeling is er niet, want micro-evolutie oftewel variatie binnen de grondsoort is gebaseerd op erfelijk verval (degeneratie). Wat Darwin dus evolutie noemde, was in realiteit variatie door erfelijk verval – het precieze tegenovergestelde. Dit zullen we zo meteen dieper onderzoeken.

Ok, dit klinkt redelijk, maar het gaat uit van een aantal vreemde dingen. Laten we die even onder de loep nemen. Ik neem even aan, dat ik niks weet, maar wel enigszins sceptisch ben. Ik zoek gewoon alle termen op en probeer te begrijpen wat er normaliter mee bedoeld wordt.
Eerst maar eens "evolutie". Wikipedia is een goede plek om te beginnen. Waarom kies ik dit als bron? Omdat ik weet (en heb ervaren) hoe Wikipedia werkt. Iedereen mag erin schrijven, maar onzin mag ook iedereen aanvechten. Ook moet er aan bron-vermelding worden gedaan. Kortom, iedereen mag schrijven, maar er zijn regels. Daardoor geeft Wikipedia de heersende opinie weer.
Je kunt de precieze mechanismen nalezen, maar hier komt het in een notendop op neer.
Op Wikipedia vinden we onder evolutie en biologie:
"Evolutie is in de biologie de geleidelijke verandering in populaties door overerving met variatie en natuurlijke selectie."
Dan wordt al direct een stukje retoriek duidelijk, namelijk "interpretatie" en "tegengestelden".

1.  Interpretatie, de schrijver zegt dat evolutie klinkt naar een opgaande lijn. Dat is echter niet wat evolutie betekent, er wordt ook geen staving gegeven van deze bewering (volgens wie dan?). Zelf vind ik dat eigenlijk helemaal niet. Evolutie betekent geleidelijke verandering, letterlijk: zich ontrollen.. Het tegenovergestelde is REvolutie, snelle verandering. Over een richting wordt niks gezegd.
2. Tegengestelden. Dan ontkent de schrijver zijn eigen aanname en leidt ons naar het 'tegengestelde' een neergaande lijn. Maar tegengestelden bestaan buiten de retoriek niet. Denk aan de uitspraak: "Als je niet voor ons bent, ben je tegen ons!". Dat iets anders is, wil dus niet zeggen, dat het het tegengestelde zou zijn, hoe logisch dat (voor de meeste mensen) ook klinkt.
   Iets wat niet zwart is, kan wit zijn, maar het hoeft niet. Grijs, rood of woensdag zijn ook mogelijkheden.
   In dit geval gaat het om evolutie en met enig doorlezen van de theorie snap je, dat evolutie leidt tot een betere aanpassing aan de omgeving. De betere aanpassing geeft meer mogelijkheden tot het voortbrengen van nageslacht. Als er al een 'doel' van evolutie zou zijn, dan is dat het.. Maar aangezien alle omgevingen anders zijn en tevens veranderlijk, wil dat niet zeggen dat het een opgaande lijn is.
   Een opgaande lijn in evolutionaire zin zou betekenen: een soort die in steeds meer omgevingen kan overleven. Maar dat is dus niet hoe evolutie in de praktijk werkt of wat het betekent.

Ook zit er in dit stukje een hoop abracadabra en fouten. Brabbeltaal, die een rookgordijn opwerpt en 'wetenschappelijk' klinkt. Zoals een goochelaar de aandacht trekt naar een imposant klinkende spreuk.

Eerst een fout.
De schrijver heeft het over "micro-evolutie, oftewel variatie binnen de grondsoort."

Dat zijn een hoop moeilijke woorden. Wat doe je in zo'n geval, als je je niet wilt laten overdonderen (dat is namelijk waar abracadabra voor bedoeld is.) Dan zoek je het op:
Micro evolutie: Berkley university: http://evolution.berkeley.edu/evolibrary/article/evoscales_01:
"Microevolution happens on a small scale (within a single population)".Dus niet binnen de grond-soort, zoals de schrijver zegt. Tja.. Dan valt het al om. De schrijver maakt een fout.
Je kan ook nog grondsoort opzoeken om te checken dat het iets anders is dan een populatie, maar ik vind het al niet meer de moeite waard, zoveel weet ik nog wel van biologie. (Maar ga gerust je gang!)
Zoeken we nog even op degeneratie, dan vind ik niet echt iets, wel vind ik op wikipedia:
 Devolution, de-evolution, or backward evolution.is the notion that species can change into more "primitive" forms over time. In modern biology the term is redundant: evolutionary science deals with selection or adaptation that results in populations of organisms genetically different from their ancestral forms.
Dat klinkt qua begrip ondanks de andere benaming als iets dat onze schrijver bedoelde. Dus ik lees verder.
 The discipline makes no general distinction between changes leading to populations of forms less complex or more complex than their ancestors, and in such terms the concept of a primitive species cannot be defined consistently. Consequently, within the discipline such a word is rarely useful.
Prima, abracadabra, de schrijver houdt zich dus bezig met termen, die in het vakgebied inhoudsloos zijn. Dit soort termen/theorieen heeft vaak verschillende benamingen, omdat er weinig over gediscussieerd kan worden en ze vaak beperkt blijven tot een aantal excentriekelingen die het onderling oneens zijn..
De schrijver probeert dus met een paar bijzondere klinkende termen ons ergens van te overtuigen, namelijk, dat er sprake is van verval. Wederom wijst dat erop, dat hij de theorie van evolutie niet begrijpt.

En zo gaat het door. Een paar feiten, een rare bewering en retoriek.. Eerlijk gezegd haak ik hier al af. Ik zal ieder 'feit' van deze schrijver moeten checken, omdat hij mij als lezer (of zichzelf) zo overduidelijk probeert te misleiden. Er zijn betere bestedingen van mijn tijd. Toch zei 'mijn' Jehova's getuige dat deze man 'geen spaan heel liet' van de evolutietheorie.
Hoe kunnen we hetzelfde lezen en zo anders reageren? We zijn toch beiden weldenkende mensen?
Persoonlijk word ik er alleen maar een beetje moe van en ben na vier alineas niet meer geïnteresseerd in het vervolg.
Hoe kan het dat iemand zich zo laat bedonderen? Of laat ik me niet bedonderen? Is er verschil tussen haar en mij? En zo ja, wat??

COGNITIEVE DISSONANTIE
Soms willen we dat iets waar is. Horen we iets dat strijdig is met wat we geloven, dan krijgen we een onaangenaam gevoel. Psychologen noemen dit: Cognitieve_dissonantie.
Het gaat hierbij om het feit, dat we dan bereid zijn vrij extreme moeite te doen, om dat gevoel te ontwijken. Het gaat hierbij om het ontwikkelen van een theorie, waarbij het geloof in stand kan blijven, maar de waargenomen feiten kunnen worden 'wegverklaard'. Deze theorie bedient zich over het algemeen van veel kromdenken en retoriek zoals hierboven. Voor ieder die niet geïnvesteerd was in het oorspronkelijke geloof, is dit pijnlijk duidelijk, maar voor een ieder die de cognitieve dissonantie voelt (of heeft gevoeld), is het onzichtbaar.

De les die we hieruit zouden kunnen leren is: investeer geen 'geloof' in een theorie. Ook geen wetenschappelijke theorie, zoals de evolutietheorie, omdat je dan ten prooi kan vallen aan de vernietigende effecten van een geest die zich probeert te beschermen tegen cognitieve dissonantie.

Ook de theorie van cognitieve dissonantie zelf moet je niet geloven. Onderzoeken, ja, geloven, nee.
Ben je eenmaal op de hoogte van cognitieve dissonantie, dan zie je het overal om je heen en zie je het uiteindelijk ook bij jezelf. Want het is iets dat iedereen overkomt, die er niet van op de hoogte is.

Lees het voorbeeld op de wikipedia pagina over de "Profeet van de planeet Clarion " Het is moeilijk te geloven dat het hier niet gaat om geesteszieke mensen.
Nee, integendeel. Dit mechanisme is een product van een normaal werkende geest. Mensen spelden zichzelf van alles op de mouw, mits het maar comfortabel voelt.

Ik heb geen vastomlijnd geloof. Ik ben sowieso minder kwetsbaar, maar uit de voorbeelden zie je dat het niet alleen om religie gaat. Ook om begrippen, als politiek links of rechts, of emotionele keuzes.
Daarom neig ik tegenwoordig naar de minder comfortabel voelende ideeen en weeg dit gevoel mee in mijn inschatting van waarde van deze ideeen.
Ik ben me bewust van de neiging tot selectieve waarneming. http://en.wikipedia.org/wiki/Selective_perception
De ongelooflijke kracht hiervan, ken ik van optische illusies.

Ik denk dat juist dat het verschil maakt. Ik ga niet op zoek naar ideeën en theorieën die een vooropgezet beeld bevestigen: ik ben sceptisch over alles.
Dit doe ik doorlopend om niet ten prooi te vallen aan schrijvers, zoals die van verzwegen wetenschap of aan mijn eigen innerlijke retoriek.

Worden we ooit vervangen door computers (AI)?

Een van de grote vragen, die we tegenwoordig in de media zien en waar wetenschappers mee bezig zijn is de vraag of het mogelijk is een zelfbewuste kunstmatige intelligentie te bouwen en wat daarvan de gevolgen zouden zijn..
'Grote' wetenschappers als Stephen Hawking waarschuwen zelfs tegen het 'gevaar' daarvan voor de mensheid.

Stephen Hawking is briljant, maar hij is geen programmeur. Ik neem hem serieus, maar ik denk dat de waarschuwing wat prematuur is en koren op de molen van een sensatiebeluste media.

Net als met andere 'einde van de wereld' vragen, heeft de pessimist het voordeel. (Daarover later meer)

Wordt de mensheid vervangen door zelfbewuste Kunstmatige intelligenties?

Het is moeilijk deze vraag te beantwoorden, omdat we nog niet weten wat intelligentie  en vooral zelfbewustzijn precies is. We weten wel wat kunstmatige intelligentie nu kan zijn: stochastische systemen, expert-systemen, een simpele toegang tot een database, neuraal netwerk etc.
Een en ander voorzien van de mogelijkheid om door 'natuurlijke taal' met ons mensen te interageren.
Sinds kort komt daar de mogelijkheid om te leren bij.
Zelfbewustzijn in AI is nog nooit voorgekomen.

Dat is de stand van zaken en het gaat vooruit, maar de vraag is natuurlijk: waarnaartoe?

Ik kan er wel een slag naar slaan, omdat ik al mijn hele leven computers programmeer en me de laatste jaren erg heb bezig gehouden met menselijk bewustzijn.
De software wordt ingewikkelder en de resultaten zullen steeds onvoorspelbaarder worden.
Maar niet per se onbeheersbaar.
Om echt zelfbewust, intelligent EN gevaarlijk te worden, moet AI een aantal hordes nemen:

Flexibiliteit

Menselijke breinen kunnen zich ongelooflijk goed aanpassen. Deze kwaliteit zien we niet in kunstmatige intelligenties. Wij zien veel in het gedrag van een kunstmatige intelligentie, dat er niet is.
Dit komt voornamelijk, omdat een AI goed is ingespeeld op een situatie, zodra deze zich voordoet, kan hij deze snel en efficient afhandelen. Uitzonderingen daargelaten.
Een mens kan een begrip wegen tegen een context en beslissen wat ermee bedoelt wordt, wat de gevolgen ervan zouden kunnen zijn en wat hij of zij eraan wil doen. Een computer faalt bij stap 1. De meest geavanceerde Artificial intelligentie systemen lijken alleen intelligent binnen een vast gedefinieerde context. Over context en de subtiliteit ervan kun je genoeg lezen op deze blog. Vrijwel alle menselijke conflicten komen voort uit misbegrip van context. De rest komt voort uit egoisme.
Als we een beter begrip hadden van context, hadden we geen conflicten, werkten we perfect samen en hadden we dus geen artificial intelligence nodig.

Zelfmodellering

Het beste wat wij weten van ons (zelf)bewustzijn, is dat we een soort model van onszelf in ons hoofd hebben, maar ook van anderen. Daardoor kunnen we iets herkennen in een ander.
Computers kunnen ondertussen (een beetje) emoties herkennen in mensen. Ze kunnen emotionele staten herkennen, maar ze hebben niks om het op te betrekken, anders dan op ons waargenomen gedrag. Ze hebben geen eigen innerlijk leven, dus het is onmogelijk iets te 'herkennen'.
Hierdoor is er geen echt begrip van de 'ander' omdat er geen begrip is van het 'zelf''.
Ook wij begrijpen niet echt onszelf, maar we herkennen we ervaringen van een ander in onszelf.
Dit is een wonderlijk proces, dat niet goed begrepen wordt.
Wel zien we dat het voor mensen erg moeilijk is, als dit proces verstoord is om zich staande te houden in relaties (Autisme) En dan hebben we het wel over zelfbewuste mensen.

Emoties & onderbewustzijn

Emoties helpen ons om keuzes te maken, waar dat rationeel niet echt mogelijk is. We hebben voorkeuren. Dit maakt het mogelijk voor ons onderbewustzijn om 'intuitieve' ingevingen in het bewuste 'logische' systeem te brengen, zonder het logische proces te onderbreken.
Als de auto even goed loopt, heb ik liever een blauwe dan een rode. Het maakt niet uit.
Ten minste, dat denk ik. Onderzoek toonde aan dat gele en groene auto's extra zichtbaar zijn, hetgeen meer veiligheid met zich mee brengt. Waarom willen we dan niet allemaal een groene?
Waarom zijn zwart, zilver, wit en donkerblauw de klassieke kleuren voor een auto?
Deze onlogische factor in al onze denkprocessen maakt ons mensen, maakt ons feilbaar.

Feilbaarheid

Ik denk dat feilbaarheid een sleutel is tot zelfbewustzijn. Immers, we moeten beslissingen maken, daar waar niet genoeg informatie is. In plaats van een beslissing uit te stellen, totdat er wel informatie is. Een bewuste computer zal met waarschijnlijkheden moeten werken (stochastisch systeem). Dit maakt zo'n systeem feilbaar. Feilbare intelligenties hebben we genoeg, die heten mensen en ze zijn erg goedkoop om te maken, het is ongeschoolde arbeid.
Een artificial intelligence zal onfeilbaar moeten zijn, maar wel om moeten kunnen gaan met onze feilbaarheid en dat meetellen in zijn beslissingen.

Impuls tot zelfbehoud

Een van de dingen die wij hebben, maar een kunstmatige intelligentie niet (vanzelf) is een impuls tot zelfbehoud. Een computer heeft er geen bezwaar tegen uitgezet te worden. Zodra dat wel zo wordt, kan het interessanter worden. Deze zou ervoor kunnen zorgen dat een kunstmatige intelligentie gevaarlijk wordt voor ons.

Wil

Een van de dingen die wij hebben, maar een kunstmatige intelligentie niet (vanzelf) is een wil.
Een streven. Een AI is ontworpen voor een specifiek doel (zie boven bij flexibiliteit), maar dat is niet hetzelfde.
Een streven is een zelfgeformuleerd doel. Hiervoor is een gezond eigenbelang nodig. Computers hebben geen belang.

Conclusie

Alle dingen die ik hier genoemd heb, zijn nodig voor een gevaarlijk kunstmatig intelligent systeem.
Is het onmogelijk deze te bouwen? Geen idee. Maar wat nodig is, is een veel beter begrip van al deze mechanismen in onze eigen geest. Een begrip van de rol van verschillende factoren.
En dan een manier om te voorkomen dat we een computer krijgen, die 'geen zin' heeft of depressief is. Kortom, we willen slaven scheppen, met vrije wil, die ons toch blijven dienen en dat nog prettig vinden ook, er bewust naar streven.
Dat zal niet echt mogelijk zijn.
Is dan het alternatief een oorlog tussen AI en mens?
Het zou kunnen, maar het is maar een van de uitkomsten en een heel extreme.
Logischer is, dat mensen niet erg veel tijd en energie gaan steken in het ontwikkelen van een potentieel gevaarlijk systeem, omdat het commercieel gezien geen waarde heeft.
Logischer is, dat we nooit exact zullen begrijpen hoe wij in elkaar zitten en iets anders maken dan wij zijn en de grenzen van zelfbewustzijn en intelligentie opschuiven. (Dat zie je nu al met de Turing Test, er zijn wegen omheen en die worden genomen, maar het leidt niet tot AI in de klassieke zin, al lijkt het heel wat. Het intelligent lijken is kennelijk belangrijker dan intelligent zijn.)
Kortom: Met alle respect voor Stephen Hawking en anderen die de alarmbel luiden, ik maak me geen zorgen.
Wil je het zelf ervaren? Vraag het aan online artificial intelligence Mitsuku of Cleverbot.. Online artificial intelligenties die een beetje in staat lijken terzake doende antwoorden te geven, zonder dat ze iets 'snappen'

"Ik discrimineer niet"

Ik hoorde het laatst weer iemand zeggen:
"Ik discrimineer niet.." Ik wachtte op de '.maaar.' en die kwam dan ook. Tegenwoordig word ik daar niet eens meer boos om.

Kennelijk hebben mensen die behoefte hebben om die maar te uiten (kortom, een bevolkingsgroep luidkeels over een kam te scheren) ook in de gaten dat je niet moet discrimineren.
Dat is een taboe in Nederland.
Maar moet je je oren wel laten hangen naar mensen, die dat soort uitingen doen?

Ik discrimineer wel. Discrimineren betekend oorspronkelijk namelijk een voorkeur hebben, het een van het ander scheiden op grond van emoties. Het zou wat zijn, als ik het niet deed, dan kon ik nooit een keuze maken tussen een banaan of een sinaasappel als ontbijt.
Door te discrimineren, kan ik een keuze maken tussen blauw en rood, ik maak onderscheid, dat er niet is. Ik vind blauw mooier dan rood, waarom? Wellicht heb ik een smurfen-complex, who cares?

Maar van voorkeuren in mensen mag je opeens niks zeggen. Da's best een beetje gek.
Dat gaat zelfs zo ver, dat als je twee mensen ziet, iemand met een lichte huid en iemand met een donkere huid, dat mensen die gaan beschrijven als: "Die lange..." of gaan wijzen.
Want huidskleur mag je niet eens meer zien of benoemen. Maar als ik zeg dat iemand bruin, bleek,roze of vrijwel zwart is, dan zeg ik toch juist niks slechts of goeds over iemand? Dat is toch juist wat er tegenwoordig werd bedoeld met 'niet discrimineren', dat ik begrijp dat huidskleur niks zegt over iemand?

Ik vind het altijd een beetje zorgelijk, als iemand zegt, dat hij niet discrimineert. Zelfs als het niet steevast gevolgd zou worden door een "maar". Het betekent voor mij, dat de spreker nooit serieus heeft nagedacht over hoe zijn voorkeuren werken en tot stand komen. En wat ze te betekenen hebben.
Hij heeft nog nooit bedacht dat wij blauw leuker vinden dan rood, of andersom, alleen maar omdat we positieve en negatieve associaties hebben met blauw en rood. Vind ik rood leuker, dan zijn de positieve associaties in de meerderheid. Maar dat wil niet zeggen dat een rode auto beter rijd dan een blauwe.. Zo is het ook met mensen.

Een ander voorbeeld.. Ik heb niks met indianen. Ik vind het een duffe cultuur, weinig spannend.
Maar dat vind ik, omdat ik er niks vanaf weet. Er is vast wel iets interessants. Maar ik verdiep me er niet in. Ik kijk oppervlakkig, omdat ik een voorkeur heb, die waarschijnlijk is ontstaan door het cowboys en indianen spelen als kind. Maar doordat ik niet kijk, blijft het bestaan.
Nu wonen in Nederland weinig (of geen?) indianen, dus het probleem is niet erg aanwezig, zou dat wel zo zijn, dan zou ik me ook in hun cultuur verdiepen en vast iets vinden wat me aansprak.
Maar ik discrimineer dus wel (in mijn hoofd)

Ik discrimineer ook op accenten. Ik vind een accent altijd een beetje dom klinken. Toch ken ik hele intelligente mensen met een accent. Iedere keer, dat ik iemand hoor met een sterk accent, zeg ik tegen mezelf: Die moet ik dus niet onderschatten. Want ik ken mezelf.

Dat is hoe je met je voorkeuren en discrimineren moet omgaan. Ze meerekenen in je beslissingen en inschattingen en alert zijn op je automatische oordeel. En dus nooit iemand slecht (of zelfs maar anders) behandelen, omdat hij er toevallig uitziet of klinkt als iemand anders met wie je kennelijk negatieve ervaring hebt opgedaan (of een positieve).

Je maakt het jezelf erg lastig, als je zegt: "Ik discrimineer niet". Want je hebt je voorkeuren, maar je bent je er niet van bewust, mag er van jezelf niet over nadenken. Dan is de kans dat je ernaar gaat handelen groter en dan is er iets anders aan de hand, Dan wordt het voor de wet "discriminatie".
Je bent een discrimineel.

Voor de wet ontstaat goed en kwaad pas als je handelt. Je mag denken, wat je wil.
Denken aan moord of diefstal, prima! Pas als je een reep chocola onder je trui verbergt en langs de kassa loopt, ben je een misdadiger.
Denken mag, handelen niet.
Daarom is er wat donzigheid ontstaan rondom het begrip discrimineren. (Dat het niet zou mogen in je eigen hoofd.)
Je mag niet handelen naar je neiging om te discrimineren en je mag je niet discriminerend uitlaten.
Nee, natuurlijk niet. Maar de beste manier om dat te doen, is je er bewust van zijn, dat je wel degelijk discrimineert.

Mag ik dieren eten?

Mag ik dieren eten?

Nee.

Wat gebeurd er als ik wel dieren eet?

Niks.

Waarom mag ik het dan niet?

Het principe van wederkerigheid gaat uit van gelijkwaardigheid van de ander.
Maar wie is de ander? Dat is jouw keuze.

Als je zegt: een mens.
    Dan mag je dieren eten, van jezelf
Als je zegt: een dier of mens.
    Dan mag je dieren niet eten, van jezelf
Als je zegt: een levend wezen.
    Dan mag je ook geen planten eten en ga je dood.

Je kunt niet aantonen dat een ander niet gelijkwaardig is aan jou.
Die ander mag je niet opeten als het een mens is, dat is een regel.
(Hoewel we merkten dat ook daarover de meningen verschillen, toen wij al die smakelijke missionarissen stuurden naar oost-Afrika, zoals Debebe mij vertelde,
lijkt dat wel de consensus te zijn op dit moment.)

Je kunt niet aantonen dat dieren niet gelijkwaardig zijn aan mensen.
Het enige onderscheid is dat dieren niet kunnen praten en niet zoveel verstand hebben van dingen die mensen belangrijk vinden. Als je ze wilt opeten, schreeuwen ze en lopen ze weg. Hun bedoeling is duidelijk.
Toch mag je ze opeten. Dat is een regel. Het is niet strafbaar.

Je kunt niet aantonen dat planten niet gelijkwaardig zijn aan dieren.
Het enige onderscheid is dat planten stilstaan (in de meeste gevallen) en niet zo hard schreeuwen als je ze probeert op te eten. Ze verdedigen zich wel. Ze maken gif, stekels, harde bast,  zijn ongekookt oneetbaar, sommige geven zelfs blijk van elektrisch meetbare reacties als je hun bladeren afknipt, schijnt het. In ieder gevan: ook hun bedoeling is duidelijk. We tillen er over het algemeen alleen niet zo zwaar aan.

Bij het ontbreken van data "mag" het niet, want dat zou toestemming inhouden. Het is ook niet zo, dat het "niet mag", want ook dat zou een aanname zijn. Zeker is, dat er geen gevolgen zijn, omdat wij op dit moment de top van de voedselketen uitmaken.
Wat gebeurd er als dat ooit veranderd? Ik denk dat je dan gaat klagen.
Dus dan ben je hypocriet, maar ja..

Iedereen mag dit voor zichzelf bepalen. Je kan er ook niemand op aanvallen. Doen mensen wel, maar veel zin heeft het niet.

Ideaal zou zijn als we van zonlicht konden leven en niks hoefden te doden.
De wereld is niet ideaal. Ons lijf is niet ideaal. Dat kunnen we veranderen, we kunnen genen overplanten om varkens licht te laten geven, dus waarom zou onze huid geen zonlicht kunnen omzetten in energie, zoals planten? (Ja, lastig, maar niet nu... ) voorlopig stuit dat op veel 'ethische' en een paar 'technische' bezwaren, maar vooral van mensen die geloven dat er dingen zijn die onmogelijk zijn of niet mogen.

Of je wreed mag zijn tegen dieren is niet helemaal dezelfde vraag.
Daarvoor is namelijk geen enkele noodzaak. Het antwoord daarop lijkt me een gemakkelijk: nee.
Maar dat komt door het woord 'wreed'. Dat houd al een overtreden van de gelijkwaardigheid in.
Je mag ook niet wreed zijn tegen planten bijvoorbeeld.
Of tegen tuinkabouters.
Je enige probleem is definiëren wat wreed is en wat niet. En dat is weer grotendeels hetzelfde.
Dat is ook een persoonlijke keuze.
"Mag ik een bos ruimen voor een snelweg waarvan het nut discutabel is?", is feitelijk dezelfde vraag als "mag ik een plant opeten om mezelf in leven te houden?" (waarvan het nu ook discutabel is, zeker vanuit het standpunt van de plant)
Alleen de inzet aan beide zijden van het conflict wijzigt en de bereidheid om elkaar als gelijkwaardig aan te nemen.

Een argument voor kan zijn:
Alle anderen doen het. Er is geen leeuw die zich afvraagt of hij een gazelle mag eten of een koe die zich afvraagt of hij een krop sla mag eten.
Het feit dat wij dat wel doen is een verschil, maar daarmee zou je net zo goed kunnen rechtvaardigen dat koeien of kroppen sla geen anderen zijn. Als je daar behoefte aan hebt. Dan mag je ze weer opeten.

Persoonlijk neig ik naar "nee", je mag niks opeten, maar ik doe het wel. Ons gebit lijkt erop gemaakt te zijn om af en toe vlees te eten en zolang we onze lichaam niet wijzigen..Tja, ik heb nooit gezegd dat ik perfect was.
Eten is sowieso een zwakte van mij.

Live in creative ignorance

Truth does not exist:

Limits are optional.

Nothing is impossible 

if you live in

creative ignorance.

Als ik de wereld 1 boodschap zou mogen meegeven, dan is dat hem. Ik heb het nergens vandaan, ik heb het ooit zo gezegd in een gesprek. Want ik heb dit gesprek vaak gevoerd met mensen, toevallig was dit gesprek in het engels.

In het Nederlands doet hij het net zo goed:

Waarheid bestaat niet,

grenzen zijn optioneel.

Niets is onmogelijk

als je leeft in

creatieve onwetendheid.

Niks is zeker, dat is voor mij de filosofie van de Tempel van Tolerantie.
Veel mensen vinden dat akelig tot mijn verbazing.

Je vervangt een god en een hemel door een grote grijze leegte!

of

Je geeft je over aan wetteloosheid en wat gebeurd er dan?

Maar waar het om gaat is een bevrijding van context. Want context zorgt voor zekerheden, maar ook voor onmogelijkheden.

NOTHING IS IMPOSSIBLE
Mijn bedrijfsmotto is een tijd geweest: Niks is onmogelijk.
Mensen zeiden dan wel, dat dat een onhoudbaar standpunt was.
Ik vroeg het ze te bewijzen.

Een vaak gehoorde gedachte was dan:
"Ik wil vliegen, dat kan niet."
Moet ik soms een ticket voor je betalen?
"Ik wil vliegen zonder vliegtuig"
Er zijn ook helicopters, luchtballonnen etc zijn.
"Nee, je snapt best wat ik bedoel: ik wil vliegen, zoals superman of een vogel."
Met een jetpack?
"Nee, zonder dingen aan mijn lijf."
Ok, in een vliegtuig, dat hard naar beneden gaat, zodat de zwaartekracht geen vat op je heeft? Zo trainen ze astronauten? Of onder water, zodat je kan 'vliegen'. Ook zo traint men astronauten.
"Nee, dat wil ik allemaal niet, gewoon.. ik zet af en ik blijf hangen als in een droom of zoals Peter pan"
Ok, ik heb ooit gezien dat ze een kikker leviteerden in een magnetisch veld aan het ijzer in zijn eigen bloed, die kikker leefde nog, dus als we nou eens een computer jouw gebaar van springen laten herkennen als een commando om een magneet in te schakelen..

Het gaat er niet om dat ik slim ben. Dat ben ik, daar hoef ik geen bevestiging van.
Het gaat erom, dat je dingen alleen onmogelijk kan houden door telkens je context verder te specificeren. Niets is onmogelijk. Dingen zijn alleen maar onmogelijk door flexibele beperkingen als gebrek aan geld, gebrek aan tijd, gebrek aan kennis of dat ze niet 'mogen' of dat de vraagsteller eigenlijk niet wil dat ze kunnen.
Vandaar limieten zijn optioneel.
Ik bepaal zelf mijn grenzen. Gek genoeg ben ik (en niemand) me daar niet altijd van bewust.
Zodra je je daarvan bewust bent, kun je je grenzen verleggen.
Vaak moet je dan uit je 'comfort zone', zoals dat zo akelig zelfhulperig heet. En nog vaker heb je daar dan een dure coach voor nodig.
Maar het komt er feitelijk op neer, dat een angst je tegenhoud. Laat je niet op je kop zitten.
Sterker nog, ga je angsten een voor een af en confronteer ze, speel ermee!

CONTEXT EN ZEKERHEDEN
Context geeft zekerheden en waarheden, maar het zijn altijd schijnzekerheden,
want de context is kunstmatig.

Bijvoorbeeld de context van geld. Geld is een hype. Iedereen gelooft erin, daarom werkt het. Maar gaan we twijfelen, dan wankelt de economie. Geld werkt in de context van een groeiende economie, dus allemaal braaf consumeren! Of de context van religie. Eindelijk zekerheid over wat ik moet doen, wat er na de dood gebeurd, heerlijk. Maar er zijn zoveel geloven, waar komt die zekerheid vandaan? Alleen uit het negeren van een hoop feiten. Of de context van de Wetenschap.. Het is bewezen dat.. Sorry, maar buiten de wiskunde valt er bar weinig te bewijzen. Er zijn theorieen, best guesses, todat er iemand met een sprekend tegenvoorbeeld komt. Er is de wetenschappelijke methode, er is logica, maar Xeno toonde al aan, dat je met logica, net als met statistieken alles kunt bewijzen, bijvoorbeeld dat beweging niet bestaat. Of de context van de bingoclub. Ik heb gewonnen als ik een rijtje cijfers heb, maar ik verlies toch, want Sjaan gaat met een grotere prijs naar huis.

Kortom, die zekerheden zijn een illusie. Daarom blijft context ook vaak verborgen.
In het volle licht is het lastig om illusies vol te houden.

Verborgen context uit zich in dingen als: "Maar iedereen weet.." "Je snapt toch wel...", "Ik heb gehoord dat ...", "Iedereen vind ...."
Wees daar alert op. Bekijk altijd: Wat is eigenlijk de context?
En je bent vrij.

VRIJ
Vrij om wat te doen? Alles wat ik wil? Misdaden plegen? Moorden, verkrachten?
Eeeh, nee?
Dat is niet in je eigen belang. Je hebt echt geen gezag nodig om weg te blijven van dat soort praktijken, alleen logica. Kijk naar het beginsel van wederkerigheid op deze site als je dat niet begrijpt.

Wellicht vraag je je af: "Maar waarom zou ik? Als niks zeker is, waarom is het dan zeker dat ik iets zou moeten willen doen, maken of beleven? Laat mij maar met rust..."
Dat heeft te maken met de enige bewijsbare zin van het leven.

DE ZIN VAN HET LEVEN

De zin van het leven is creeeren. Het kan niks anders zijn. Wij als levende wezens creeren voortdurend. Koot en Bie zeiden het al: "Het bezoek aan het kleinste kamertje bewijst: ieder mens is in wezen creatief".

Er is geen vorm van leven die niet creeert, dit heeft te maken met het beginsel van entropie. Leven is een tijdelijke afname (door spontane organisatie) van de wanorde, maar wel op een NIET starre manier. (Zoals dode materie.)

Wat zijn de kenmerken van leven?

-Groeien

-Vermenigvuldigen

-Bewegen

Wat is daarvan de zin? Creeeren.

Wij creeeren voortdurend ons eigen lichaam. Maar ook onze eigen geest. Dit lijkt een constante in onze beleving, maar is het niet. (Zelfs dode materie is niet zo constant als ze lijkt)
Het zijn dynamische evenwichten, er komt net zoveel bij als eraf gaat. Of niet exact en dan wordt je dikker of val je af.

Dynamische evenwichten hebben grenzen, val je teveel af, dan ga je dood. Ook zo als je te dik wordt.

Maar je hebt geen keus: je creeert.

Leven is creeeren. Wij moeten onze omgeving (en ons lichaam is een vreemd voorbeeld van onze omgeving) veranderen, onderhouden, aan onze wensen aanpassen. Dat is de zin van het leven.

Daarbij moeten we rekening houden met anderen, die ook de omgeving aanpassen aan hun wensen.

Meer is er niet, maar het is meer dan genoeg.

Dus wees ignorant: weet niks zeker en creeer.

Door te creeeren, wordt je doel duidelijk. Je maakt iets en denkt, "dat is het net niet" 

of "nu is dit mogelijk". Je speelt.

En terwijl je dat doet, creeer je je eigen geest.

Je hebt maar een beperkte tijd op deze aarde (waarschijnlijk, want niks is zeker)

Dus het laatste waar je behoefte aan hebt is spijt..

Er komt altijd een moment, dat je moet kunnen zeggen: 

ik heb het maximale gedaan met mijn tijd!

Mijn positieve invloed leeft voort in anderen. 

Meer kan een mens niet wensen.

Het beginsel van wederkerigheid.

De gouden regel (regula aurea)

"Behandel anderen zoals je door hen behandeld wilt worden." (vertaald uit het Latijn, de gouden regel, regula aurea) Deze is vertaald in vele talen, dit is de oudste oorspronkelijke vorm die we kennen (hoewel de oorsprong waarschijnlijk Grieks is).
Het is overgenomen in vele talen. Het is in een of andere vorm terecht gekomen in vrijwel ieder geloofsysteem.
Het staat in de bijbel, in het Thoragebod der naastenliefde, het komt voor in confucianisme, taoisme, hindoeisme etc. Het bekendst in Nederland is de versie van de Lutherbijbel:
"Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet."

Een andere variant uit het Boedhisme is:
"Wat voor mij onwelgevallig en onaangenaam is, is voor anderen ook onwelgevallig en onaangenaam. Hoe zou ik dan een ander kunnen belasten met wat voor mijzelf onwelgevallig en onaangenaam is?"

Ik was tijdens mijn ochtendwandeling -ja, zo oud ben ik nou- aan het denken over deze zin en de problemen ermee. Want vrijwel iedereen die dit principe tot nu toe heeft geprobeerd te verwoorden heeft de plank misgeslagen.  Dat is dan ook gebleken uit de acties van de devoten, die zich hieraan hielden. Want tja, ik zou best gekerstend willen worden, dus waarom zou ik dan niet op kruistocht mogen? (Om maar eens een heilige oorlog te noemen)

PROBLEMEN:

Ik heb vele uitingen bekeken en ik mis een dingetje in allemaal.
Zoals vaak komt het antwoord uit het vinden van de uitzonderingen..

1) Ik wil zelfmoord plegen, mag ik dan een moord plegen?
Nee, natuurlijk niet, maar ik hou me aan de gouden regel, zoals hij daar is geformuleerd. Ik doe een ander, precies wat ik zelf wil, ik wil dood, dan zal hij ook dood willen?

Maar wat is er dan mis?
Ik ben hem niet.. Ik ben jou niet, onze belangen kunnen verschillen.

2) Een ander voorbeeld: Ik doe niemand iets, het gebeurd gewoon. Ik graaf 's nachts een kuil op de snelweg om mijn bier koel te houden.. 's ochtends vallen de auto's erin, er vallen dooien.

Volg ik de gouden regel? Ja, want ik doe niemand iets. 's Nachts is er niemand op deze snelweg (De A879 naar Schin op Geul) Niemand heeft er last van.

Wat is daar mis... Mijn handelingen hebben gevolgen die ik niet kan of wil overzien.

3) Iemand houd zich niet aan deze regel. Mag ik hem dan straffen..?

Volgens de gouden regel, ligt dat eraan, of jij gestraft wil worden voor je misdaden. Waarschijnlijk zeg je "Ja", maar wie bepaalt wat de misdaad is en wie bepaald de straf?
Een extreem voorbeeld van straf voor een relatief klein en theoretisch vergrijp: "het niet aannemen van één van de 'enige ware heren'" is vaak de dood. Kijk naar de Islam en de houding tegen de ongelovige: de Jihad. (Gelukkig niet meer het standpunt van de meeste moslims die ik persoonlijk ken!!)
Kijk naar de kruistochten, waar de moren even mores werd geleerd met het zwaard in het ene en het kruis in de andere hand. (Gelukkig niet meer het standpunt van de meeste christenen, die ik persoonlijk ken!!)
En niet alleen in het geloof, in de politiek vonden de Bolschewieken, de Amerikanen nog steeds, de Nederlanders in Oost Indie, de Nazi's, de Romeinen, de Grieken, Attila de Hun, Alexander de Grote en Napoleon Bonaparte en vele, oh zo vele anderen allemaal dat ze judge, jury and executioner mochten zijn zelfs voor andere volken.
Montesquieu begon niet voor niks over de Trias Politica! (Dat maakt het probleem beheersbaar binnen 1 volk en cultuur.)

HET BEGINSEL VAN WEDERKERIGHEID

Wat we nodig hebben is de achterliggende gedachte. Dit zijn allemaal uitingen van het beginsel van wederkerigheid. Zij het dan gebrekkige uitingen. De erkenning dat jij bestaat (Levinas!) en dat je mij niet bent.
Da's mooi, maar de behoefte aan deze regel komt pas bij conflict. Is er geen conflict, dan is er geen behoefte aan. (Wel een noodzaak, maar geen duidelijke behoefte).

De uitweg uit ieder conflict is namelijk:

1. snap de ander zijn belang
2. weeg dit tegen je eigen belang
3. vind zoveel mogelijk gezamenlijke belangen
4. handel daarnaar.

Alle uitingen tot nu toe, zijn wederkerigheid, maar zoals het er tot nu toe staat geen echte wederkerigheid.
Zoals het er staat in de bijbel, islam, thora etc. is het wederkerigheid, nadat ik mijn inschatting van de situatie als waarheid heb gesteld,
Kortom: "ik heb gelijk en jij mag je daarbij aansluiten. Doe je het niet dan ...."
Dan is het een rechtvaardiging een halen van het gelijk. Precies omgekeerd aan wat er bedoeld wordt.

Dat is dan ook wat er mist, de twijfel aan de eigen uitgangspunten, het meewegen van waarschijnlijkheid en het weglaten van een straf.
Dan is er ECHTE WEDERKERIGHEID

De juiste formulering zou dus moeten zijn:

"Streef er iedere dag 
voor jezelf 
naar
mogelijk leed en ongemak van anderen
te wegen tegen je eigen belang,
zoals je zou willen dat anderen
jouw mogelijke leed en ongemak
iedere dag
wegen bij hun eigen handelen:
 met liefde en begrip voor de situatie van een ander,
de logica dicteert dat dit uiteindelijk in je eigen belang is: 
niemand is zijn leven lang de sterkste"

Niet zo sexy, maar alles zit erin en het kan een uitgangspunt zijn van een robuuste ethiek, die niet van bovenaf, maar van binnenuit komt.

• De zelfmoordenaar mag geen moord meer plegen, want hij zou het leed van de ander moeten overwegen.

• De kuilgraver moet de mogelijk gevolgen van zijn acties overwegen, het gaat om mogelijk leed.

• De veroveraar, bevrijder, democratiseerder enz mag zijn handelen niet zien als straf, want het is een persoonlijk streven en dat kan mislukken, bovendien heeft niemand gezag hierin. Het is iets wat ieder voor zichzelf zou moeten doen omdat het voor iedereen in zijn eigen belang is op de lange termijn..

Er zit nog twee kleine addertjes onder het gras:
-Mensen zijn slecht in het inschatten van hun eigen leed en nog slechter in het inschatten van het leed van een ander.
-Mensen weten vaak helemaal niet, dat ze handelen uit eigen belang of wat hun eigen belang is. Ze doen dingen "for the greater good", uit passie of emotie, of ze reageren alleen maar (Don't push me and I won't push you).
Maar die greater good komt hun altijd wel mooi uit of past mooi in hun wereldbeeld. Passie wordt vaak aangevoerd als dekmantel voor de eigenlijke beweegredenen (bijvoorbeeld angst of jaloezie, gekweste trots) en alleen reactief zijn gaat in tegen de zin van het leven volgens mij.

Als iemand die laatste twee addertjes er nog uit zou kunnen halen EN iedereen handelt hiernaar, is alles opgelost.

We zijn er bijna, maar die laatste paar stapjes zouden wel eens heel moeilijk kunnen blijken.